لزوم پیاده سازی BMS در ساختمان
تجهیزات مورد نیاز هر ساختمان بنا به طراحی و معماری ، حجم زیر بنا، اماکن داخلی و همچنین کاربری فضاها ، اعم از مکانیکی و الکتریکی متفاوت بوده و لذا جهت کنترل و بهره برداری مناسب ، هر سیستم نیازمند مدیریت ، نظارت و پشتیبانی مختصی میباشد ، در بخش ساختمانی این تجهیزات را به شرح ذیل میتوان تقسیم بندی نمود :
- تجهيزات توزيع انرژي الكتريكي ، مولدهاي برق اضطراری و منابع تغذيه بدون وقفه و SCADA
- مولدهاي گرمايش و سرمايش و تجهيزات سيركولاسيون و تانگهاي آبگرم بهداشتي (HVAC)
- تجهيزات آبرسانی ، اطفاي حريق و سوخت رساني
- روشنايي فضاهاي داخلي و خارجي ساختمان ، نور پردازی و كنترل شرايط محيطي
- هواسازها ، فن كويلها ، كويلهاي محلي ، فنهاي اگزوست (HVAC) و باكسهاي با حجم هواي متغير (VAV Boxes)
- تجهيزات كنترل كننده دود ، نشت گاز ، آلاينده ها و گازهاي خطرناك
- تجهیزات کنترل کیفیت هوا
- کنترل فشار هوا و رطوبت اماکن
- چيلرها ، پكيجها ، يخچالها و سردخانه ها
- تجهيزات اندازه گيري آب ، گاز و برق مصرفي
- تجهيزات مديريت كننده تردد خودرو در پاركينگها
- تجهيزات اتوماسيون باهوش واحدهاي اداري و مسكوني (Smart Automation)
- سیستم های کنترل تردد و تراکینگ
- تجهیزات اعلام و اطفاء حریق
- سیستم های نظارت تصویری
- آنتن مرکزی
- ارتینگ
- تجهیزات شبکه
- حفاظت پیرامونی
- سیستم های صوتی
- سیستم تلفن PABX
- فاضلاب ساختمانی (Dewatering)
- اسباب و تجهیزات قابل کنترل (گاز،ماشین لباسشویی،یخچال و....)
- و...
همه موارد فوق لزوما نیاز یک ساختمان نمیباشد ، ولی نسبت به آنچه که در ساختمان اجرا شده و تکنولوژی تجهیزات موجود در ساختمان میتوان قابلیت های کنترل ، مانیتورینگ و استفاده بهینه از انرژی را در آن حوزه به اجرا درآورد.
در صورت عدم تجهیز این سیستمها به BMS عمدتا به موارد ناخواسته ایی به شرح ذیل برخورد خواهیم کرد
- عدم اطلاع از نحوه مصرف برق در ساختمان و ایجاد وقفه های دوره ایی در عملکرد تجهیزات
- عدم وجود سابقه و شناسنامه کاری هر سیستم
- وجود معایب کهنه در سیستم ها
- عدم اطلاع دقیق از عملکرد سیستم ها
- هزینه مصرف مازاد انرژی ، استهلاک سیستم ها و تعمیرات
- عدم یکپارچگی در جهت انجام اهداف و تداخل در امور همدیگر
- عدم وجود عملکرد در شرایط اضطراری
- عدم وجود رویه و الگوریتم کاری
- عدم توانایی در نظارت دقیق بر تجهیزات و عملکرد آنها
- عدم امکان مانیتورینگ و کنترل سیستم ها از راه دور
- عدم استفاده بهینه از انرژی و اتلاف آن در قسمت های مختلف و عدم امکان کنترل و رفع موارد
- عدم توانایی در کنترل تجهیزات بر اساس برنامه زمانبندی
- کاهش سطح رفاه ، سلامتی و آرامش ساکنین و تنزل کیفیت زندگی
- کاهش زیبایی محیطی ساختمان
موارد مذکور هر یک مشکلات بزرگی را در پریودهای زمانی متفاوت ایجاد نموده و مسئولان ساختمان را دچار سردرگمی و متحمل هزینه ناخواسته خواهد نمود هر چند که مهمترین گام های سیستم یعنی بهای پرداختی بابت مصرف نادرست و عدم سطح ارتقاء زندگی از لحاظ کیفی دیگر برگشت پذیر نخواهد بود.
لذا برای جبران موارد فوق استفاده از روشهای هوشمند سازی ساختمان پیشنهاد میشود ، این راهکار تا به امروز توانسته ، صنعت ساختمان را متحول سازد و با نام BMS جزء لاینفکی از بنا درآید.
- نکته : در اینجا لازم است به نکته مهمی اشاره کنیم و آن تعریف متفاوت کارفرمایان ، مشاورین ، پیمانکاران و افراد از BMS میباشد . به دلیل انتظارات شخصی افراد از سطح زندگی و خواسته های متفاوت و همچنین هزینه قابل پرداخت کارفرما، این تعریف بسیار گسترده گردیده است، لذا در پروژه های مختلف سطح اجرای این سیستم متفاوت است و از اجرای یک سیستم کوچک در یک پروژه تا تجهیز تمام سیستم های اشاره شده در پروژه دیگری متفاوت میباشد . ولیکن آنچه که مهم است لحاظ نمودن سطح انتظارات با امکانات موجود و همچنین هزینه تمام شده پروژه خواهد بود.
- نکته : اجرای BMS در ساختمانهای تکمیل شده و حتی قدیمی میسر میباشد و امروزه با تجهیزات بسیاری که توسط کمپانی های متعدد تولید میشود این امر به سهولت اجرا میگردد. در ضمن امکان توسعه ساختمان و تجهیزات موجود میسر بوده و لذا در ارتقاء کلی بنا و تجهیزات مشکلی نخواهیم داشت.
جهت طراحی و پیاده سازی تکنولوژی BMS باید به منابع و اطلاعاتی از سیستم های موجود در ساختمان دسترسی داشته باشیم . مهندسین مکانیک ، طراحان نقشه های ساختمانی ، مهندسین برق و تاسیسات ، کاتالوگ تجهیزات و منابع اینترنت دارای اطلاعات تکمیلی از نقشه های اجرایی آن ساختمان خواهند بود . در BMS ما نیاز به اطلاعات دقیق و همچنین محاسبات آنها داریم ، کاتالوگ ها و مشخصات تجهیزات خریداری شده به ما کمک شایانی مینماید.مهندسین کنترل نیز جهت انجام پروژه هوشمند سازی معمولا تجربه کار با گروه های مختلف مهندسین را دارد ، زیرا که فرآیند کنترل ، وابستگی کامل به سیستم های کنترل شونده خواهد داشت . لذا با مشخص شدن محدوده کار باید تمامی منابع به درخواست مهندس کنترل تحویل تیم هوشمند سازی گردد .
مهمترین راهبرد، مشخص نمودن هدف جهت کاهش هزینه ها و رفاه ساکنین میباشد، لذا در ابتدای امر مجری (مدیر طرح ) موظف به مشخص نمودن مغایرت های اجرایی میباشد، تجزیه و تحلیل مجموعه اطلاعات در جهت نوشتن الگوریتم و مجتمع سازی فرآیند ها و به موازات آن تعریف نقاط اضطراری در لحظات بحرانی ، راهکاری جهت تهیه مدارک اجرایی خواهند بود . پس از مشخص شدن رویه کاری و اهداف مورد نظر ، طراحی بر روی نقشه های پایه شروع خواهد شد، این بخش که مهمترین قسمت سیستم است ، میباید بر طبق آخرین استانداردهای مرجع دنیا به همراه تجربیات و با توجه به اهداف و اطلاعات فوق صورت پذیرد ، کاستی در پیاده سازی استانداردها گاهاً سیستمها را از بازده و نتیجه مطلوب بازداشته و در نهایت لطماتی بر پیکره معیارها وارد خواهد نمود.اجرای نقشه ها و نوشتن الگوریتم و برنامه های مجتمع سازی توسط پیمانکاران ساختمانی هوشمند را ایجاد خواهد نمود، که هر فردی در آن نهایت امنیت، رفاه و رضایت را خواهد داشت.
